7 Pleie og omsorg

Ramme 7 omfattar einingane Valderøy omsorgsdistrikt, Vigra, Giske og Godøy omsorgsdistrikt og eining Meistring og psykisk helse. Ansvar administrasjon helse og sosial ligg også i ramme 7. Det ligg ingen årsverk til dette ansvaret, det er budsjettert med kjøp av tenester Øyeblikkelig hjelp døgntilbod, Helseplattforma, og utskrivingsklare pasientar ved sjukehuset. Einingane yter tenester heimla i helse- og omsorgstenestelova.

Giske kommune har tre omsorgssenter, Giske omsorgssenter, Vigra omsorgssenter og Godøy og Alnes bukollektiv. Alle driv bukollektiv-drift, i tillegg har vi institusjonsdrift i 8 plassar ved Vigra omsorgssenter. Den største tenesta vår er heimebasert teneste som blir gitt både i bukollektiv og i heim til brukar. Vi har eige storkjøkken som leverer gode og effektive tenester både til omsorgssenter, til eigen heim, møtemat og liknande. Det blir no eit samarbeid med barnehagane om levering av mat. Giske kommune har bufellesskap til menneske med utfordringar innan psykisk helse og rus (Løkevegen), og bufellesskap (Gudmundvegen, Skomakarvegen, Reset) og dagtilbod (Kingelveven) til dei med nedsett funksjonsevne. Helse- og omsorgstenestene blei omorganisert i 2018 der vi samla mellom anna rus-tenesta og psykisk helse i same eining. Denne endringa er viktig og nødvendig for rett utvikling, koordinering og samhandling, og for å møte veksten og utfordringane innan området. Velferdsteknologi og kvardagsrehabilitering er satsingsområder innan omsorg, og vi har arbeidd med dette i 5 år. Dette er ei nødvendig omlegging i tenestene for å møte framtida sine utfordringar. Velferdsteknologi gir meir effektiv bruk av ressursane, gir betre tenester til eldre som bur heime, brukarar ved omsorgssenter, brukarar innan rus og psykisk helse og personar med nedsett funksjonsevne. Giske kommune deltek i Nasjonalt velferdsteknologiprogram . Frå 2020 er det krav til kommunane at velferdsteknologi er ein del av helse- og omsorgstenestene.

Vi er opptatt av kvalitetsforbetring og å nytte ressursane på best mogleg måte. Tverrfagleg samarbeid har stort fokus. Tenestene har hatt ei markant auke i tal brukarar dei siste fem åra (sjå tabell under), og dette er ei utvikling som vil halde fram. Vi må jobbe smart, endre arbeidsmåtar, justere struktur, utnytte ressursane effektivt og nytte digitale og teknologiske verktøy. Det er auka forventningar til tenestene hos innbyggjarane, noko som kan vere utfordrande for kommunen å møte. Omsorgstenestene kom på 15.plass på kommunebarometeret i 2018, noko som viser at vi leverer gode og svært kostnadseffektive tenester. Dagtilbod for demente og psykolog er lovpålagt frå 2020. Samla midlar på kr 855 000 er lagd inn i ramma til kommunen.

Giske kommune måtte delta i interkommunalt Øyeblikkeleg hjelp døgntilbod frå mars 2020, det er lagd inn kr 1 950 000 i budsjett 2021 og er grunn til auka innan tenesta institusjon. Kommunen får tilført tilsvarande sum gjennom dei frie inntektene. Giske kommune har skrive opsjonsavtale om Helseplattforma, ein pasient - ein journal. Det er lagt inn kr 150 000 i budsjett for 2021, frå 2022 er det lagt inn årleg beløp på kr 500 000. Årsak til auka i budsjett 2021 frå budsjett 2020 med kr 17,4 mill, skuldast auke i BPA og behov for ressurskrevande tenester til nye brukarar. Desse to tenestene har auka med kr 25,5 mill frå rekneskap 2019. Bufellesskap funksjonhemma har auka med 1,8 mill, dette er knytt til nye ressurskrevjande brukarar. Teneste 2540, tenester til heimebuande er redusert med kr 14 mill, midlar er flytta til Reset bufellesskap og Godøy bukollektiv med kr 17,3 mill.

Det er i budsjett 2021 lagt inn ulike kutt-tiltak. For å i møtekome auken som ligg til ressurskrevjande tenester og BPA, er det i neste års budsjett lagt inn reduksjon i praktisk bistand, ikkje innleige om drifta tillet det, reduksjon i velferdsteknologi, reduksjon i årsverk psykisk helse- og rustenesta og Kingeleveven. I tillegg ligg det eit samla kutt til ramme 7 på kr 3,7 mill som vi må finne konkrete tiltak på ila 2021.

29 % av budsjettet til ramme 7 går til 21 ressurskrevjande brukarar. Kommunen må arbeide tverrfagleg for å legge plan og i verksette tiltak for denne brukargruppa.

Tabellen over viser at Giske kommune sitt utgiftsbehov innan pleie og omsorg, knytt til demografi, vil auke med 32 % dei neste 10 åra. Frå 2020 til 2040 vil behov for pleie- og omsorgstenester auke med 90 %. (KS)

Helse- og omsorgplan 2016-2020 blir revidert, ny plan frå 2021-2025.

• Den økonomiske situasjonen gjer det vanskeleg å yte lovpålagde tenester.
• Kutt og lav grunnbemanning i tenestene gjer at vi står i fare for å ikkje klare å levere nødvendig helsehjelp. Auka sjukefråvær og vanskeleg å rekruttere til stillingane er konsekvensar vi ser i dag.
• Det er ei auke i tal på barn og unge med særlege behov. Det er kartlagt om lag 50 barn med ulike utfordringar som vil trenge bu- og tenestetilbod innan ei viss tid. Rapport Det er vanskeleg å planlegge då vi ikkje veit kor tid hjelpebehovet slår inn.
• Risikoen for meirforbruk innan BPA, tenesta avlastning og tenester til menneske med nedsett funksjonsevne er stor. Behovet er svært lite føreseieleg og vanskeleg å planlegge for, då brukarane kan kome på kort varsel og kan ha behov for store ressursar. Innan omsorg er dette den største økonomiske risikoen. Frå rekneskap 2019 til budsjett 2021 er det ei auke med kr 25 518 000.
• Auke i tal på demente. I snitt er det registrert 53 nye brukarar i året sidan 2016. Rapport Det nye dagtilbodet ved Vigra omsorgssenter, etablert september 2019, er eit viktig tiltak for å møte veksten. Dette er også ei lovpålagd teneste frå 2020.
• Tal på brukarar innan helse- og omsorgstenestene har auka med 446 i perioden 2014 til 2019. Det er nærmast ei dobling av tal på brukarar.
• Vi må ta i mot utskrivingsklare brukarar ved helseføretaket. Rekneskap 2019 viser eit meirforbruk på kr 439 000. Per sep 2020 har vi eit meirforbruk på kr 350 000. Grunna auka behov i befolkninga for heildøgnsplassar, ventar vi at dette vil halde fram i åra som kjem.
• Oppgåveoverføringar frå helseføretaket gjer at brukarane kjem tidlegare heim og er dårlegare enn før. Vi må i større grad yte spesialiserte tenester innan somatikk, psykiatri og rus.
• Rekruttering av helsepersonell, særleg sjukepleiarar og vernepleiarar, og rekruttering av gode leiarar er spesielt utfordrande.
• Velferdsteknologi og kvardagsrehabilitering, implementere og ta desse i bruk.
• Auka press på avlastningstenesta, korttid- og langtidsplassar. Risiko for auka venteliste på heildøgnsplass er stor.
• Auka behov for fleire heildøgnsplassar, bustad til menneske med nedsett funksjonsevne, bustad til barn og unge med særlege behov og omsorgsbustadar.
• Stor auke i tal på brukarar innan psykisk helse og rus-tenesta. Grunna kutt i tenestene er det stor risiko for at vi ikkje klarer å yte lovpålagte oppgåver.